Onderdelen van een mes

Voor we aan een mes kunnen beginnen moeten we eerst en vooral de hoofdonderdelen herkennen en weten waar deze moeten komen. hieronder vinden we de lijst met de nodige onderdelen voor een mes. Per onderdeel zal er telkens een kort hoofdstukje uitleg zijn over wat het juist is en waar dit moet komen, met behulp van foto's (we beginnen bij de achterkant van het mes).

  1. Tang
  2. Pommel
  3. Lanyardhole
  4. Handvat
  5. Guard
  6. Ricasso
  7. lemmet

Tang (aka. angel)

Foto van een tang

Laten we beginnen bij zowat het belangrijkste van je mes, de tang. Dit onderdeel is een onderdeel dat je niet te zien krijgt eenmaal het mes af is (tenzij we het mes in twee zagen). De tang is ook gewoon een stuk staal,van het mes zelf, dat doorloopt in je handvat. Dit wordt dan gebruikt om het handvatmateriaal (hout, kunststof, been, etc.) vast te zetten op het staal. Er worden meestal een paar gaten in het hout en de tang geboord waardoor je er makkelijk een roestvrijstale pen kan door steken en vervolgens kan beginnen vastlijmen met een lijmmiddel (epoxy, Jb-Weld, etc.).

Pommel

Dagger met roestvrije pommel aan de achterkant

Een pommel is het tegengewicht dat men op het einde van een zwaard of een mes plaatst om een goede gewichtsbalans tussen lemmet en handvat te creeƫren. In de meeste gevallen worden deze zo gevormd dat ze toch nog voor andere dingen te gebruiken zijn zoals bijvoorbeeld een glasbreker of om tijdens een gevecht de vijand tegen de brug van de neus of de tanden te stoten.

Lanyardhole aka. koordoog

Voorbeeld van een lanyardhole

Vervolgens komt het lanyardhole of koordoog. Dit is bedoeld, zoals te zien is op de foto, om een touw (lanyard) door te rijgen. De lanyard zal er voor zorgen dat als je druk aan het werk bent met je mes het niet zomaar uit je hand zal vliegen en mensen rondom je verwonden. De lanyard is puur voor veiligheid, dus moet het niet de mooiste zijn gewoon een stukje paracord erdoor en een knoop erin en voila je lanyard is klaar. De beste techniek (vindt ik persoonlijk) is die zoals op de foto is afgebeeld, met het lanyardoog voor het handvat. Dit gebruikt men als volgt:

  • steek je hand boven het handvat in de lanyard
  • draai vervolgens een paar keer met het mes zodanig dat het paracord opgedraaid raakt
  • vervolgens dan nog gewoon het paracord, langs boven, tussen de duim en de wijsvinger plaatsen.
  • zo de lanyard zit nu stevig en veilig vast.

Nu een kleine test om te kijken of de lanyard goed zit: pak het mes en doe de lanyard helemaal vast en laat vervolgens gewoon je hand eens openvallen. Je zal merken dat het mes nu amper beweegt en gewoon rustig in je hand hangt.

Handvat aka. heft

Afgewerkt ebony handvat

Een mes heeft uiteraard ook een handvat. De handvaten van messen kunnen heel uitlopend zijn qua vorm en materiaal. De smid in kwestie kan hier zijn wildste fantasieƫn op uitoefenen zolang ze maar goed aanvoelen. Het gevoel is het belangrijkste aan het handvat, als dit niet goed is zal de klant het mes zeker niet kopen. Stel je eens voor dat er aan het handvat nog scherpe kantjes of hoekjes zijn of dat het handvat nog kleine splinstertjes afgeeft, en dat je het mes bijvoorbeeld een uur lang moet hanteren of in noodsituaties snel moet kunnen trekken. Niemand zal dit fijn vinden. Dus altijd tijdens het maken van het handvat regelmatig voelen en kijken waar er nog problemen zijn, zelfs het kleinste gaatje of scheurtje zal na verloop van tijd voor problemen zorgen dus probeer zo fijn mogelijk af te werken.

Enkele handvatmaterialen zijn:

  • Hout: ebony, olijfhout, etc.
  • Kunststoffen: G10, micarta, ivoorvervangers, etc.
  • Natuurlijke materialen: hoorn, ivoor, leer, etc.
  • Touw: paracord, leerwraps, katoenkoord, etc.

Guard aka. stootplaat

Jachtmes met messing guard

Een stootplaat (of garde) dient ter bescherming van de hand, om te voorkomen dat de vingers op de snede glijden. In martiale toepassingen wordt deze ook gebruikt om de aanval van een ander mes te pareren.

Ricasso

Karambit met dubbelle ricasso

Onderaan het lemmet, boven de stootplaat of het einde van het handvat, zit soms een ongescherpt deel; dit deel wordt het ricasso genoemd. Hier wordt vaak de stempel van de maker gezet.

lemmet

Voorbeeld van een douk-douk lemmet

Dit is het belangrijkste onderdeel van het mes, het lemmet wordt meestal van een legering van ijzer met een aantal andere materialen gemaakt (staal dus).
Bij enkelsnijdende messen heb je bovenaan de lemmetrug; deze is meestal recht, maar kan ook ribbels bevatten die bijvoorbeeld gebruikt worden om een vis mee te ontschubben. Onderaan heb dan het snijvlak (ook wel de vouw genoemd); dit is het scherpe deel van het mes gebruikt om mee te snijden.
Bij dubbelsnijdende messen , zoals de meeste dolken, heb je aan beide kanten een snijvlak.