Geschiedenis
Al duizenden jaren is het mes een veelgebruikt hulpmiddel voor de mens, een mes is een scherp stuk gereedschap om mee te snijden. De meest gangbare vorm is een recht lemmet met één scherpe zijde en een handvat (heft). In de geschiedenis van de mens speelt het mes een belangrijke rol, hierdoor waren wij in staat ons tegen de grotere roofdieren te beschermen en werden vele bewerkingen van huiden, dierkarkassen en houten voorwerpen mogelijk. Hoewel de messen van toen van steen waren en eigenlijk niet meer dan splinters met een scherpe rand, is het principe altijd hetzelfde gebleven: een wig die een object in tweeën splitst.
De mens begint simpele gereedschappen te maken in het Stenen tijdperk. Als eerste gebruikte hij materialen als hout, beenderen en horens. Later ontdekte men het hardere vuursteen. Als de steenklopper een mes ging maken nam hij een stuk vuursteen en een klopsteen. Met behulp van de klopsteen slaat hij steenschilfers van het grote blok vuursteen. Hoe meer ervaring de steenklopper had, hoe beter en bruikbaarder de steenschilfers werden.
De komst van metalen luidde echter een nieuw tijdperk in voor het mes: metalen messen hadden veel betere mechanische eigenschappen, ze konden d.m.v. smeden sneller worden gemaakt en vormvrijheid bij metalen messen was veel groter. Sindsdien zijn metalen het favoriete materiaal voor het vervaardigen van messen.
Toch is er de laatste jaren een trend waar te nemen die lijkt terug te grijpen naar de eerste verschijning van het mes. Vuurstenen messen waren dan wel moeilijk te vervaardigen en konden makkelijk breken, ze hadden wel een paar eigenschapen waarin ze uitblonken t.o.v. metalen messen: ze roesten niet, en door hun hardheid bleven ze lang scherp. Dit is ook de reden dat vuurstenen messen nog werden gebruikt lang nadat de metalen messen hun intrede hadden gedaan.
Paleolithicum
Het Paleolithicum of ook wel de oude steentijd omvat de tijd van 2,5 miljoen jaar tot tienduizend jaar geleden. De oudste stenen voorwerpen worden gevonden in Ethiopië en Tanzania. In dit tijdperk werd voor het eerst de scherpe rand van de steenschilfers gebruikt.
Mesolithicum
Het Mesolithicum loopt van 10.000 tot 5000 v.Chr. en loopt samen met het einde van de ijstijd. Er kwamen steeds meer gereedschappen bij, speciaal toegespitst op een bepaalde taak, zoals naalden, haken, pijlpunten en voorwerpen die mogelijk te maken hadden met het geloof. Ook maakte men nu voor het eerst werktuigen die nodig waren voor de landbouw.
Neolithicum
Het Neolithicum is het tijdperk van 5000 tot 3000 v.Chr. De mens ging vee houden en landbouw bedrijven. Het mes werd nu vooral gebruikt voor het dagelijkse leven, o.a. voor het prepareren van geslachte dieren, om de gewassen mee van het land te halen en om mee te koken.
Bronstijd
In de Bronstijd, die van 3000 tot ongeveer 1000 v.Chr. loopt, leerde men het metaal brons te bewerken. Het werd vooral gebruikt voor bijlen, speer- en pijlpunten en messen. Brons was veel minder breekbaar dan steen. Door handel konden volkeren in Europa aan het koper en tin komen om hun brons mee te vervaardigen. In Europa verschijnen de eerste echte messen in de Urnenveld periode (midden bronstijd), met een eensnijdend metalen lemmet, bevestigd aan een handvat van brons, hout of gewei. Hiervoor werden dolken gebruikt, met een symmetrisch twee-snijdend lemmet.
IJzertijd
Rond 1000 v.Chr. gebruikte men in het Midden-Oosten al ijzer. De Hallstatt-cultuur verspreidde rond 800-500 v.Chr. het gebruik van ijzer in Europa. Gedurende deze periode werden brons en ijzer naast elkaar gebruikt. In de late ijzertijd had ijzer het brons voor messen volledig vervangen. Metalen messen bleven echter schaars en er werd door de minder rijken nog steeds veel gebruikgemaakt van vuurstenen afslagen als snijgereedschap.
Romeinse tijd
Met de komst van de Romeinen werd ijzer, en dus ook messen, in veel grotere hoeveelheden geproduceerd en ontstond een grotere variatie aan specialistische messen.
Nieuwe Tijd
Tegenwoordig maakt men ook messen van meer exotische materialen zoals poederstaal, titanium of keramiek.